• Home
  • Ανορθολογισμός και ψευδοεπιστήμη: Ένα μάθημα για τον πολίτη του καιρού μας

Events Calendar

Ανορθολογισμός και ψευδοεπιστήμη: Ένα μάθημα για τον πολίτη του καιρού μας
From Monday, 12. December 2022
To Monday, 23. January 2023
Contact Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων 'Mathesis'

ΠεριγραφΗ του μαθΗματος

Θεμέλιο της επιστημονικής προσέγγισης αποτελεί η αρχή πως η γνώση τελεί υπό αίρεση και πως οι θεωρίες μπορεί να τροποποιηθούν υπό το φως νέων δεδομένων. Τούτη η συνειδητοποίηση δημιουργεί σύγχυση στο ευρύ κοινό και προκαλεί δυσπιστία απέναντι στην επιστήμη, ειδικά σ’ εκείνους που επιδεικνύουν μικρή ανεκτικότητα στην αμφιβολία που είναι σύμφυτη με την αναζήτηση της γνώσης.

Ως συνέπεια, πολλοί συμπολίτες μας οδηγούνται στην αγκαλιά ψευδοεπιστημονικών δοξασιών και ευφάνταστων θεωριών συνωμοσίας, φαινόμενο που απειλεί όχι μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την ίδια τη συνοχή των κοινωνιών μας. Τα παραπάνω καταδεικνύουν την κρίσιμη ανάγκη καλλιέργειας του επιστημονικού εγγραμματισμού και της κριτικής σκέψης, καθώς και της ανάπτυξης δεξιοτήτων διαχείρισης των λογικών και γνωστικών μεροληψιών στις οποίες όλοι μας υποπίπτουμε.

Στο μάθημα θα εξετάσουμε πώς λειτουργεί η επιστήμη και θα συζητήσουμε για την ηθική της αξία ως πολύτιμο οδηγό ζωής. Θα διερωτηθούμε πόσο ορθολογικοί, τελικά, είμαστε και θα αναφερθούμε σε γνωστικές μεροληψίες στις οποίες υποπίπτουμε όταν καλούμαστε να λάβουμε κρίσιμες αποφάσεις υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Θα εκπαιδευτούμε να αναγνωρίζουμε τις λογικές πλάνες στη συλλογιστική και τα επιχειρήματα μας.

Θα αποσαφηνίσουμε παρανοήσεις σχετικά με τη θεωρία της εξέλιξης και θα διερευνήσουμε το φαινόμενο του σκεπτικισμού απέναντι στα εμβόλια. Επιπλέον, θα αναρωτηθούμε γιατί οι άνθρωποι πιστεύουμε σε παράξενες θεωρίες συνωμοσίας και θα μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να αποφεύγουμε τις ψευδείς ειδήσεις. Τέλος, θα αναφερθούμε σε τρανά παραδείγματα ψευδοεπιστημονικών δοξασιών, όπως η αστρολογία και η κβαντική ψευδοεπιστήμη.

ΔιδΑσκοντες (κατΑ σειρΑ βαθμοΥ συμμετοχΗς)

ΠΑνος ΣαπουντζΗς

O Πάνος Σαπουντζής έχει σπουδάσει Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και έχει διδακτορικό στις Νευροεπιστήμες. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο ΙΤΕ. Η έρευνα του εστιάζει στη μελέτη ανώτερων περιοχών του εγκεφάλου και στο πως αυτές αναπαριστούν γνωσιακές λειτουργίες όπως η προσοχή και η βραχυπρόθεσμη μνήμη. Διδάσκει, μεταξύ άλλων, στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Εγκέφαλος και Νους» του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράλληλα με το ερευνητικό του έργο,τον απασχολεί η επικοινωνία της επιστήμης στο ευρύ κοινό. Η περίοδοςτης πανδημίας κατέστησε πρόδηλη την κρίσιμη ανάγκη καλλιέργειας της κριτικής σκέψης και του επιστημονικού εγγραμματισμού. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έχει επιχειρήσει να συμβάλλει στον σκοπό αυτό μέσω των διαφόρων διαύλων επικοινωνίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

ΣτΕφανος ΤραχανΑς

Ο Στέφανος Τραχανάς διδάσκει, μεταξύ άλλων, κβαντική φυσική και διαφορικές εξισώσεις στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης από το 1983 έως σήμερα. Από το 1986 και μετά είναι μέλος του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και η διδασκαλία του στο τμήμα Φυσικής προσφέρεται δωρεάν.

Είναι συγγραφέας έντεκα πανεπιστημιακών συγγραμμάτων στα παραπάνω πεδία καθώς και των βιβλίων Το φάντασμα της όπερας: Η επιστήμη στον πολιτισμό μας και Το αμάρτημα της Εύας: Φυσική κάτω από τ’ άστρα και δημιουργική μάθηση, τα οποία απευθύνονται στο ευρύτερο μορφωμένο κοινό. Το βιβλίο του An Introduction to Quantum Physics κυκλοφόρησε πρόσφατα από τον εκδοτικό οίκο Wiley.

Το 2003 ανακηρύχτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης ενώ το 2012 του απονεμήθηκε το Εθνικό βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας Ξανθόπουλου - Πνευματικού. Για το σύνολο της προσφοράς του τιμήθηκε το 2015 με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ως ιδρυτικό μέλος και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας μέχρι το 2013, είχε τη βασική ευθύνη για τη δημιουργία του πρώτου πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον του στράφηκε στα ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα και τους νέους δρόμους που αυτά ανοίγουν για την εξίσωση των ευκαιριών στην ποιοτική εκπαίδευση. Πιστεύει ότι η χώρα μας δεν μπορεί να μείνει έξω από τις επαναστατικές αλλαγές που συντελούνται αλλού σε αυτό το θέμα και γι’ αυτόν το σκοπό πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Mathesis —ενός αυτόνομου και αυτοχρηματοδοτούμενου τμήματος των ΠΕΚ— στο οποίο και προσφέρει εθελοντικά την εργασία του τόσο ως διευθυντής του (πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης) όσο και ως δάσκαλος ή συγγραφέας. Η επιτυχία του «πειράματος» είναι το προσωπικό του στοίχημα για τα επόμενα χρόνια.

ΣτΑμος ΑρχοντΗς

Ο Στάμος Αρχοντής είναι πτυχιούχος χημείας (B.Sc.) απο το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 2016 ξεκίνησε το κανάλι επικοινωνίας της επιστήμης "The Mad Scientist" μέσα από το οποίο εξηγεί με απλό τρόπο σύνθετα επιστημονικά ζητήματα και καταρρίπτει ψευδοεπιστημονικούς ισχυρισμούς. Ταυτόχρονα εργάζεται ως δημοσιογράφος/fact-checker με αντικείμενο την ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση.

ΣτΕφανος ΒαμβΑκος

Ο Στέφανος Βαμβάκος ασχολείται με την επικοινωνία της επιστήμης. Είναι πτυχιούχος Φυσικός από το Πανεπιστήμιο Πατρών και έχει εργαστεί ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης. Το 2015 δημιούργησε την Καθημερινή Φυσική, ένα εγχείρημα που εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο αμιγώς εκπαιδευτικό YouTube κανάλι στην Ελλάδα, με σκοπό να μοιραστεί με τον υπόλοιπο κόσμο τη θεματολογία που τον συναρπάζει γύρω από τις επιστήμες και τον ορθολογισμό. Από το 2019 εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας και αναλαμβάνει την παραγωγή διαφημιστικού και εκπαιδευτικού υλικού για το διαδίκτυο και την τηλεόραση. Έχει τιμηθεί με το βραβείο ΕΠΙ2 για την προσφορά του στην επικοινωνία της επιστήμης.

ΛευτΕρης ΖοΥρος

Ο Λευτέρης Ζούρος έλαβε διδακτορικά διπλώματα από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Δίδαξε γενετική και εξελικτική Βιολογία ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Dalhousie του Καναδά (στην τιμητική έδρα George Campbell της Βιολογίας) και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ως προσκεκλημένος καθηγητής στα πανεπιστήμια Groningen (Ολλανδία), Kyushu (Ιαπωνία), Αυτόνομο Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης (Ισπανία) και Ancona (Ιταλία). Διετέλεσε Διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης.

Υπήρξε μέλος της Εκδοτικής Επιτροπής των περιοδικών Evolution, Molecular Biology and Evolution και Marine Genomics, μέλος της επιστημονικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για την Εξελικτική Βιολογία και είναι επίτιμο μέλος της Πανελληνίας Ένωσης Βιοεπιστημόνων (ΠΕΒ). Έχει λάβει το Βραβείο «Σ. Πηχωρίδης» για εξαίρετη διδασκαλία του Πανεπιστημίου Κρήτης (2003) και to πανελλήνιο βραβείο Β. Ξανθοπούλου-Σ. Πνευματικού (2020). Είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Τα βιβλία του «Ας συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο» (2009), «Σε αναζήτηση σκοπού σε έναν κόσμο χωρίς σκοπό (2014) και «Όταν ο Χότζας συνάντησε τον Αϊνστάιν» (2019) κυκλοφορούν από της Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Το λογοτεχνικό «Ίωνος Δελαλίδη, αποβιώσαντος: Ποιήματα που έγιναν ιστορίες» (2014) κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Είναι ιδρυτής και υπεύθυνος της σειράς διαλέξεων για το ευρύτερο κοινό «Δαρβινικές Δευτέρες» που έχουν συμπληρώσει 12 έτη και αριθμούν πάνω από 80 συναντήσεις. Επίσης είναι συνιδρυτής και τέως πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Εξελικτικής Εταιρείας (ΕλΕξΕ). Έχει γράψει πάνω από 120 άρθρα και δημοσιεύματα σε λόγια περιοδικά και στον ημερήσιο τύπο, έχει δώσει πάνω από 80 διαλέξεις για το ευρύτερο κοινό και έχει συμμετάσχει σε διάφορες ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές παρουσιάσεις και συνεντεύξεις.

ΒΑσω ΠαυλΙδου

Η Βάσω Παυλίδου είναι Αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, και πήρε διδακτορικό στην Αστρονομία από το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εργάστηκε ως μεταδιδακτορική υπότροφος στις ΗΠΑ, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια, στο Καλτέκ, και ως επισκέπτης ερευνητής στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Ραδιοαστρονομία στη Βόννη της Γερμανίας.

Από το 2012 βρίσκεται στην Κρήτη, όπου αυτή τη στιγμή υπηρετεί ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο. Από το 2013 συντονίζει το διεθνές πείραμα RoboPol που μελετά πίδακες αερίου που εκτοξεύονται από υπερ-μαζικές μαύρες τρύπες στα κέντρα των γαλαξιών, και είναι επικεφαλής του διεθνούς πειράματος PHAESTOS που αναζητά την προέλευση των πιο ενεργητικών σωματιδίων στο σύμπαν.

ΕθελΟντριες βοηθοΙ μαθΗματος

Αργυρώ Παπαδημητροπούλου (Asimenia), Ιδιωτική υπάλληλος.
Κατερίνα Πασίση (kpasisi), Eκπαιδευτικός, Kαθηγήτρια της ελληνικής ως ξένης γλώσσας.
Λεμονιά Μανώλα (Lemonia9), Εκπαιδευτικός.

ΣυντελεστΕς

Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος, Στάμος Αρχοντής, Στέφανος Βαμβάκος

Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου, Δημήτρης Βουδούρης, Στάμος Αρχοντής, Στέφανος Βάμβακος

Προγραμματισμός Ασκήσεων: Δημήτρης Βουδούρης, Ειρήνη Απέργη

Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2022.

Πηγή: Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis

Location Διαδικτυακά Μαθήματα
Ο φορέας: Το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis, ιδρύθηκε το 2015 —με πρωτοβουλία και κύρια ευθύνη του Στέφανου Τραχανά— ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία και δωρεάν προσφορά στους φοιτητές, τους επαγγελματίες επιστήμονες και το ευρύτερο κοινό, διαδικτυακών μαθημάτων στο επίπεδο των καλύτερων διεθνών προτύπων.

NY times US

Middle East Crisis: Anger and Protests Shadow Israel’s Memorial Day

Hecklers assailed Prime Minister Benjamin Netanyahu and...

()

14.May.2024


Secret Hamas Files Show It Spied on Everyday Palestinians

Hamas monitored political activity, online posts, and...

()

13.May.2024


A Night to Remember at the Opera, Complete With a Phantom

About 130 children took part in a sleepover at Rome’s...

()

13.May.2024


CNN

Markets digest bank earnings after recent turmoil

()

14.Apr.2023


Still haven't filed your taxes? Here's what you need to know

So far this tax season, the IRS has received more than 90...

()

14.Apr.2023


Retail spending fell in March as consumers pull back

Spending at US retailers fell in March as consumers pulled...

()

14.Apr.2023


The New Yorker

Does Biden Understand Netanyahu’s Aims in Gaza?

Dennis Ross, a longtime Middle East negotiator, on the...

()

13.May.2024


The Historic Trump Court Cases That We Cannot See

The former President is on trial in a courtroom that has...

()

13.May.2024


Daily Cartoon: Monday, May 13th

A surprise witness?

()

13.May.2024


BBC

Judges reject appeal over triple killer's sentence

Valdo Calocane was given a hospital order after admitting...

()

14.May.2024


Blinken tells Zelensky US aid on its way during surprise Ukraine visit

The US secretary of state is in Kyiv as weapons from a new...

()

14.May.2024


UK wage growth still high despite unemployment rise

The jobless rate increases to the highest for nearly a...

()

14.May.2024


WHO WE ARE

We are a global network of Greeks abroad. The goals of our network are:

Strengthening the ties of expatriate Greeks both with each other and with Greece

The preservation of our cultural tradition and the promotion of Greek culture in the world

Submit proposals on issues related to the Greek Diaspora

The valid information of the expatriate Greeks on issues concerning the homeland and the world

The creation of networks of democratic dialogue

The development of free thought and expression on the small and big issues of the Greek community

 

ASSOCIATE

Join us as a volunteer-associate

We are an independent, non-profit media. The Hellenic-Diaspora reports on a spectrum of social, cultural, economic and political issues with a progressive lens that centers on issues of social movements, of labor, and grassroots activism.

We began in April 2020, as a vision of journalists, writers, artists, activists and tech leaders across the Greeks abroad.

We invite you to become part of that legacy, and future by becoming a volunteer-associate.

Whether you are an apprentice journalist in training,..

Read the full article here

 

ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΑ